Halka Arz Nedir? Halka Arza Nasıl Katılınır?

Halka Arz şirketlerin hisse senetlerini satışa çıkardığını ilan etmesi ve yatırımcılara hissedar olma yolunu açma faaliyeti şeklinde tanımlanır. Bu işlem şirketlerin ve bu şirketlerin sahip oldukları varlıkların küçük paylara bölünerek satışa çıkarılmasıdır.

Şirketler pek çok farklı sebeple halka arz yöntemine başvurabilir. Büyüme oranları yüksek ve sektöründe başarılı şirketler yatırımlarına fon sağlamak ve faaliyetlerini genişletmek amacıyla, finansal açığı olan şirketler ise borçlanma veya banka kredisine başvurmadan yatırımlar yapabilmek yada borçlarını ödeyebilmek için halka arz edilirler. Yatırımcılar da bu şirketlerden hisse senedi alarak yatırım yapabilme fırsatı bulurlar. Halka arz uzun vadede oldukça olumlu sonuçlar doğuran bir yöntemdir.

Halka arz; birincil ve ikincil halka arz olmak üzere ikiye ayrılır. Daha öncesinde halka açık olmayan şirketlerin yaptığı halka arz işlemi, birincil halka arz; daha önceden halka arz edilmiş ancak ilkinde halka arz oranının düşük olması sebebiyle bu işlemin ikinci kez yapılması, ikincil halka arzdır.

Halka Arzlara Nasıl Katılınır?

Halka arzların talep toplama zamanlarında, banka ve aracı kurumların platformları üzerinden katılabilirsiniz. Halka arz olan şirketlerin talep toplamaya başladığı tarih ve saatlerde başvuru yapılır. Aracı kurum veya banka hesabınızdan tıpkı hisse alır gibi şirketin borsadaki kodunu girerek belirlediğiniz tutar kadar talep oluşturabilirsiniz. Katılım sayısı ve şirket kriterlerine göre sonuç belirlenir. Yapılan duyurunun ardından hisseler hesabınıza yansır. Eşit halka arzlarda fazla talepte bulunmanız durumunda kalan tutar hesabınza geri yatar.

Halka Arzlarda Hisse Dağıtım Şekilleri Nelerdir?

Halka arzlarda hisse dağıtımı iki şekilde olur;

• Eşit dağıtım: Her yatırımcı eşit miktarda hisse alır.
• Oransal dağıtım: Yatırımcı, verdiği satın alım emri tutarının büyüklüğüne göre hisse alır.

Bireysel yatırımcı gözünden bakıldığında eşit dağıtım genel anlamıyla daha çok kazandırır. Çünkü eşit dağıtım tipinde her yatırımcıya eşit miktarda hisse gelir. Yani parası çok olan da az olan da eşit sayıda hisse senedi alabilir.

Oransal dağıtımda ise yatırdığın paranın büyüklüğüne göre küçük paylar veya büyük paylar elde edilir. Bu tür büyük yatırımcılar için daha idealdir. Çünkü yatırdığın para büyüdükçe halka arzdan aldığın hisse senedi adedi de artacaktır.

Halka Arzın Şartları Nelerdir?

Aracı kurumlar ile iletişime geçmek

Halka arz amacı olan şirketlerin ilk olarak aracı kurumlar ile iletişime geçerek bir aracılık sözleşmesi imzalamaları gerekmektedir. Söz konusu aracı kurum halka arza yetkili olmak zorundadır. Sözleşmenin imzalanması ile birlikte halka arz işlemi gerçekleştirilmiş olur.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ile iletişime geçmek

Halka arz edilip sermayesini halka açmak isteyen şirketler Sermaye Piyasası Kurulu ile bir sözleşme imzalamak zorundadırlar. Bu şekilde SPK’nın denetim ve kararlarına da tabi olurlar. Şirket SPK mevzuatına uygun hale getirildikten sonra halk arz edilebilir. Bu işlemlerin gerçekleştirilmesiyle birlikte aracı kurum Sermaye Piyasası Kurulu’na ve Borsa İstanbul’a şirketin halka arz işleminin başlatılması için başvuruda bulunur.

Şirket verilerinin Borsa İstanbul ve SPK uzmanlarınca incelenmesi

Bu aşamada şirketin merkez binası, genel faaliyetleri, piyasa değeri vb. özellikleri Borsa İstanbul ve SPK yetkilileri tarafından incelenerek bu kurumlara bilgi verilir. Verilerin uygunluğu kabul edildikten sonra şirketin halka arz işlemleri fiilen başlamış olur.

Halka Arzın Şirketlere Kazancı Nedir?

Değer Artışı Sağlar: Halka arz edilmiş şirketler halka arz edilmemiş şirketlere göre daha şeffaf ve bilinilirliği yüksek olduğu için bu şirketin değerlerine olumlu şekilde yansır

Likidite Sağlar: Hisse senedi fiyatlarının arz ve talebe göre şekillenmesi sayesinde şirket değerinin şeffaf bir biçimde belirlenmesi, haliyle aktif şirket değerlerinin bilinmesini mümkün kılıyor.

Finansman sağlar: Şirketlerin finansman ihtiyacının karşılanmasını sağlayarak, bu kaynağın yeni yatırımlara dönüştürülmesi ya da borçlanmadan kaçınılmasını mümkün kılar.

Mali yapıyı güçlendirir: Şirketin borç/sermaye oranında olumlu etkiler yaratan halka arz, şirketin sermaye yapısını güçlendiriyor ve borç temininde kolaylık sunuyor.

Prestiji arttırır: Halka arz edilen şirket, yüksek bir görünürlüğe kavuşuyor ve bilinirliği artıyor.

Kredibiliteyi arttırır: Halka arz edilen şirket, mali açıdan müşteriler ve tedarikçiler için bir güven ortamı yaratıyor.