Bilanço Nedir? Bilanço Tablosunda Hangi Kalemlere Dikkat Etmeliyiz?

Bugün sizlere yaklaşan bilanço dönemi öncesi bilanço nedir ve nasıl analiz edilir, bilançoda hangi kalemlere dikkat etmeliyiz bunlardan bahsedeceğim. Öncelikle şunu hatırlamak isterim. Bu video temel düzeyde bir bilanço analizi içerir. Yani bir şirketin finansallarını kontrol ederken ilk bakışta nelere dikkat etmeliyiz bunlarla alakalı kısa kısa bilgiler vermeye çalışacağım.

3 kısımda tamamlamayı düşünüyorum.

1. Bilanço
2. Gelir tablosu
3. Nakit akış tablosu

Bu 3 kısmı okuduktan sonra ortak olduğunuz ve olmak istediğiniz şirketlerin finansal tablolarını temel düzeyde yorumlaya bileceksiniz.

O zaman vakit kaybetmeden serimizin ilk kısmına geçelim;

Bir şirket alacak ve vereceklerini belirli bir dönemin sonunda raporlandığı finansal tabloya bilanço denir. Bilanço bir çizelgedir ve işletmelerin sorumluluklarını, varlıklarını ve öz kaynaklarını gösteren finansal beyannamedir. Aynı zamanda bilanço, şirketin sermaye yapısını da ortaya çıkarır.

Bilanço 2 bölümden oluşur.

Aktifler ve pasifler olarak adlandırıyoruz.

Aktifler şirketin varlıklarını gösterirken pasifler bize bu varlıkların nereden kaynaklandığını gösterir.

Aktiflerde kendi içinde 2’ye ayrılır

Dönen varlıklar ve duran varlıklar

Dönen varlıklar: Bir yıl içerisinde nakde dönüştürülmesi planlanan likit varlıklardır. Bunlara stokları ticari alacakları, menkul kıymetleri ve şirketin kasasındaki paraları örnek gösterebiliriz.

Duran varlıklar:  Bir şirketin bina, arsa, cihaz, makine, tesis gibi varlıklarının sınıflandırıldığı kalemdir.

Genellikle bir şirketin yatırımlarını duran varlıkların artış göstermesinden anlayabiliriz.

Pasifler ise kendi içinde 3’e ayrılır

Kısa vadeli yükümlülükler, uzun vadeli yükümlülükler ve özkaynaklar

Kısa vadeli yükümlülükler: Bir yıldan kısa süreli borçları

Uzun vadeli yükümlülükler: Bir yıldan uzun süreli borçları bize gösterir.

Özkaynaklar: Bir şirketin kendi özvarlıklarıdır. Herhangi bir borçla değil ortaklar tarafından sağlanan sermayeyi bize gösterir. Her şirketin temel amacı özkaynaklarını istikrarlı bir şekilde artırmaktır. Eğer bir şirket özkaynaklarını artıramıyorsa şirketin büyümesinde bir problemle karşılaştığını anlayabiliriz.

Bunu basitçe örneklendirirsek. Diyelim ki sizin bir şirketiniz var ve belli bir alanda üretim yapıyorsunuz

Bu üretimi yapabilmek için bir arsaya, makinelere ve fabrikaya ihtiyacınız var. Üretimden kaynaklı stoklarınız ve kasanızda paranız var. İşte bunlar sizin dönen ve duran varlıklarınız.

Birde bu şirketin hem kısa vadeli hem de uzun vadeli borçları var bunlarda sizin ödemeniz gereken yükümlükler.

Varlıklarınızın değerinden borçları çıkarttığımızda da şirketin özsermeyesini öğrenmiş oluruz

Buraya kadar bilanço ilgili kafanız bir şeyler oturmuştur umarım. Gelin bir örnek üzerinden bu bilgileri pekiştirelim.

Şirketlerin bilançosunu incelerken dilerseniz İş Yatırım’ın ücretsiz olarak sağlığı analiz sayfasındaki, mali tablolar bölümünden veya benimde severek kullandığım ücretli bir platform olan Fintables uygulaması üzerinden inceleyebilirsiniz.

Ben size daha anlaşılır olması açısından Fintables üzerinden göstereceğim.

Bu örnekte Şişecam’ı analiz edeceğiz. Herhangi bir yatırım tavsiyesi olarak algılamayın lütfen bir önceki bilanço dönemini incelemiş olucaz. Yeni gelen bilançoları sizde bu doğrultuda inceleyebilirsiniz.

Biraz önce de ifade ettiğim gibi şirketin bilançosu dönen varlıklardan ve duran varlıklardan oluşuyor.

Şişecam’ın dönen varlıklarına baktığımız zaman 56.3 milyar TL olduğunu görüyoruz.

Bu dönen varlıklar alt kalemlerden oluşuyor.

Şirketin 15.4 milyar TL Nakit Ve Nakit Benzerleri mevcut

4.8 milyar TL’ finansal yatırımı mevcut. 17.2 milyar TL’lik ticari alacakları mevcut. Alt kalemler bunun gibi ilerliyor

Duran varlıklara baktığımız zaman 66.4 milyar TL olduğunuz görüyoruz.

Yine burada Ticari Alacaklar, Finansal Yatırımlar, Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller gibi kalemler listeleniyor.

Burada en önemli kalemlerden biri Maddi Duran Varlıklardır. Maddi Duran Varlıklar şirketin yatırımlarını temsil eder. Arsalar, Gayrimenkuller, evler vb şeyler maddi duran varlıklardır.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar ise yine hukuki olarak bu tip özellik taşımayan ancak bir yıldan uzun süreli yatırımlar olarak değerlendirilebilir.

Dönen ve duran varlıkların toplamını ise 122 milyar TL olarak görüyoruz.

Bir alt satırda bilançoda pasifler olarak adlandırdığımız kısa vadeli yükümlükleri görüyoruz.

Şişecam’ın 32.6 milyar TL kısa vadeli yükümlülüğü söz konusu.

Bunun 17.7 milyar TL’Si finansal borçlar. 7.8’i Ticari Borçlar gibi kalemlerden oluşuyor.

Uzun vadeli yükümlüleri ise 24 milyar TL olarak belirtilmiş.

Bunun büyük bir kısmı Finansal Borç gözüküyor. Bu borç bir yıldan süreli bir borçtur.

Toplam Varlıklardan kısa ve uzun vadeli yükümlülükleri çıkardığımızda özkaynaklarını tespit etmiş oluruz.

Şişecam özkaynaklarını 66 milyar TL olarak görüyoruz.

Dönen varlıkların her dönem istikrarlı bir şekilde artmasını bekleriz. Şişecam’da gerçekten bunu başarılı bir şekilde sağlayan önemli şirketler biri.

2016’nın ikinci çeyreğinde duran varlıkları 7.2 milyar TL iken şuanda 56.3 milyar TL’ye çıkmış.

Diğer taraftan Duran varlıklarında istikrarlı bir şekilde artmasını bekleriz. Böylece şirketin yatırım gücünün arttığını tespit edebiliriz.

Hatta bunu Maddi Duran varlıkların artışından da net bir şekilde görebiliriz.

Şişecam’ın 2016’nın ikinci çeyreğinde 7.6 milyar TL olan Maddi Duran varlıkları şuanda 37.6 milyar TL’ye çıkmış. Yıllar içerisinde de düzenli bir artış.

Şişecam’ın yatırıma önem verdiğini ve işini geliştirdiğini biliyoruz. Bunu finansal tablolardan da net bir şekilde tespit edebiliyoruz aslında.

Borçlar kısmının ise varlıklara paralel oranda artmasını bekleriz aslında. Daha yavaş ve temkinli bir şekilde olması gerekir. Tabi bu büyüme hisseleri için biraz daha farklı yorumlanır.

Şişecam’ın son dönemde hem kısa vadeli hem uzun vadeli yükümlülüklerinde bir artış olduğunu görebiliyoruz.

Enflasyonist ortamda şirketlerde borçlanarak yatırım yapmayı tercih ediyor. Bu kalemleri yorumlarken gerçekten bu şirket yatırım yapıyor mu? Yapıyorsa nerelere yapıyor bunu tespit etmek lazım aslında.

Baktığımız zamanda Şişecam ABD’de soda külü, Macaristan’da cam ambalaj tesisi, Mersin’de buzlu cam fırını gibi bir çok yatırımı var.

Haliyle bu yatırımlarının sonucunda borçlanma yoluna gitmesi çok normal.

O yüzden biraz önce dediğim gibi bu kalemleri incelerken şirkinizi iyi tanımanız ve ne yaptığını bilmeniz gerekiyor.

Her dönem artmasını beklediğimiz özkaynaklar bir şirketin büyüdüğünü bize gösteren en önemli kalemlerden biri diyebiliriz.

Şişecam’ın özkaynaklarını incelediğimizde 66.1 milyar TL olduğunu görüyoruz. Her dönem istikrarlı bir artış var. Zaten bütün şirketlerin temel amacı özkaynaklarını arttırıp büyümektir.

Tabi bu bilançodan elde edilen bazı oranlarda mevcut. Bu oranlar şirketin durumunu bizlere daha net ifade edebiliyor.

Bunlardan birincisi cari oran. Dönen varlıkların kısa vadeli yükümlülüklere bölünmesiyle oluşuyor.

Bu oran bize bir yıldan kısa süreli borçlarını bir yıl içerisinde nakte çevirebilen kaynaklarından ödenebiliyor mu bunu bize gösteriyor.

Genellik bu oranın 1’den yüksek olmasını isteriz. Şişecam’ın da böyle zaten.

İkinci olarak kaldıraç oranı bizim için oldukça önemli. Kaldıraç oranı tüm kaynaklarının borçlara oranını bize gösteriyor. Yani uzun ve kısa vadeli borçlar bölü kaynaklar bize kaldıraç oranını çıkartıyor.

Şişecam’ın %46 olarak görüyoruz. Yani toplam varlıklarının yüzde %46 borç olarak karşımıza çıkıyor. Bu oranında %75’i geçmemesini bekleriz.

Özellikle enflasyonist ortamda şirketler borçla büyüme gidebiliyor. Bu oranında %75’i geçmemesi gayet makul diyebiliriz.